Sponges Curaçao, Bonaire, Aruba

Sponzen Curaçao, Bonaire, Aruba

De spons is een van de allereerste meercellige organismen die ooit hun opwachting maakten op aarde. Veel mensen denken dat ze met een plant te maken hebben, maar vergis je niet: deze ogenschijnlijk eenvoudige wezentjes zijn echte dieren! Wanneer een eicel van een spons bevrucht wordt, ontstaat er na een paar dagen een larve. Deze larve wordt onderdeel van het plankton en kan zo grote afstanden afleggen om zich elders te vestigen. Op reis dus, al zwevend op de stromingen van de zee.

Sponzen voeden zich met kleine deeltjes die in het water zweven, door dat water continu te filteren. Daarbij nemen ze bacteriën, algen en allerlei opgeloste organische stoffen op. Een soort natuurlijke waterzuiveraars, dus.

Ze spelen een cruciale rol in koraalriffen, niet alleen omdat ze het water helder houden, maar ook vanwege hun betekenis voor de medische wereld. Uit sponzen worden stoffen gehaald die worden gebruikt voor de ontwikkeling van medicijnen. Zelfs in het verre verleden had de spons al een niet te onderschatten rol.

Sponzen kunnen zich op verschillende manieren voortplanten. Soms laten ze kleine stukjes weefsel los, die op eigen houtje uitgroeien tot een nieuwe spons. Daarnaast planten ze zich ook geslachtelijk voort. Op bepaalde momenten – voor duikers een spectaculair schouwspel – stoten sponzen massaal hun spermatozoën uit via openingen aan de bovenkant. Dit fenomeen staat bekend als ‘roken’. Andere sponzen filteren deze zwevende zaadcellen uit het water, waarna ze binnenin het lichaam eicellen bevruchten. De ontstane larven zweven vervolgens een paar dagen als onderdeel van het zoöplankton, totdat ze een geschikte plek vinden om zich vast te zetten.

Men vermoedt dat de eerste sponzen in de zeeën ervoor hebben gezorgd dat er meer zuurstof in het diepere water terechtkwam. Zonder sponzen, zo denkt men nu, had ander leven zich misschien nooit kunnen ontwikkelen.

Sponja 

E sponja ta un di e promé organismanan ku tin hopi célula ku a biba riba mundu. Hopi hende ta pensa ku e ta un mata, pero nan ta stroba — e sponja ta un bestia! Ora un célula di e sponja ta wordu fertilisá, un larva ta forma den un par dia. E larva aki ta bira parti di e plankton i por bai leu leu ku e koriente di laman, pa drecha su mes na un otro lugá. Un tipo viajero chiquito!

E sponjanan ta kome partikulanan chiquito ku ta flota den awa, filtrando e awa konstantemente. Durante esei, nan ta traga bakteria, alga, i tambe ta absorbe algun komponénte orgániko ku ta disolví den awa. Un tipo limpiadó natural di e laman.

Nan ta hopi importante pa rif koraal. E sponjanan no solo ta tene e awa limpi, pero tambe ta útil pa medicina. Tin sustansianan ku ta sali for di sponja ku ta sirbi pa hasi medikamentu. Den tempu bieu tambe, nan papel no por ta subestima.

E sponjanan por riproducí den diferente manera. Tin bes ku un tiki di e sponja ta kibra, i e tiki aki ta krese pa bira un sponja nobo. Tambe nan por riproducí ku sexo. Na sierto momentu — ku ta un spektákulo pa buceadónan — e sponja ta laga sperma sali den un gran kantidat pa su top. E fenómeno aki ta yama ‘smoke’ (huma). Otro sponjanan ta filtra e sperma for di awa, i den nan kurpa mes, nan ta fertilisá e célulanan di hende. E larva ku sali ta keda un par dia den zooplankton te ora e por pega su mes na un lugá apropia.

Interesante, no?

Ekspertonan ta kere ku e promé sponjanan ku a biba den laman a yuda pa hiba mas oxígeno na e parti mas hondo di awa. Sin sponja, según nan, otro tipo di bida talvez nunka no a por evolushoná.

Rode vaasspons / Strawberry vase sponge

Mycale laxissima

8 tot 30 cm (3 until 12 in)

De soort komt vooral voor in wateren rond de Caribean, Bahama`s en Florida Keys.  De naam dankt de soort aan zijn vaasvormige omvang. 

Grote bekerspons / Giant barrel sponge

Xestospongia muta

Diameter 1.8 metres (6 feet)

Bij Curaçao stond een spons waarvan men aannam dat hij stamde uit enkele eeuwen voor Christus (2300 jaar oud). Inmiddels is deze grote bekerspons helaas dood. Maar exemplaren van meer dan een eeuw zijn geen uitzondering.

De grote bekerspons is een spons die je steeds meer ziet rond Bonaire, curacao, Aruba. Het is de grootste sponzensoort ter wereld en er zijn exemplaren bekend die groter zijn dan olievaten.

Door zijn omvang kan hij dan ook enorm veel water opnemen en verwerken. Dat verwerken vindt plaats doordat het water door de poriën in de buitenwand naar binnen wordt gevoerd door speciale cellen zodat het voedsel, in de vorm van plankton, daar uit gefilterd kan worden. Het gefilterde water wordt afgevoerd maar is daardoor wel ‘gezuiverd’ van een groot deel van de algen.